Czym objawia się uczulenie na gluten? Jakie produkty wybierać w diecie bezglutenowej?
Wyobraźmy sobie eksperyment przeprowadzany w kuchni. Polega on na dodaniu do mąki pszennej wody i wyrobieniu z tego ciasta. Następnym krokiem byłoby płukanie tego ciasta pod bieżącą wodą. Płukanie trwałoby tak długo, aż z ciasta zostałby wypłukany cały błonnik i skrobia. Co by zostało? Mieszanina białek zwana glutenem.
Co to jest gluten?
Białka te w połączeniu z wodą tworzą lepką sieć. To gluten sprawia, że ciasta są elastyczne i miękkie. Nazwa gluten pochodzi od angielskiego słowa glue czyli klej.
Termin gluten obejmuje dwa rodzaje białek: gluteniny i gliadyny.
W jakich produktach występuje gluten?
Występowanie glutenu:
- ziarna pszenicy i jej odmian, czyli: durum, orkisz, płaskurka, kamut, kasza jęczmienna, kasza manna, kuskus, kasza mazurska,
- otręby i kiełki zbóż z glutenem,
- pszenżyto,
- jęczmień,
- żyto,
- kostki bulionowe,
- czekolada,
- kawa zbożowa,
- wyroby cukiernicze (ciasta i ciastka),
- makarony,
- pieczywo,
- wędliny,
- chipsy,
- musztarda,
- majonez,
- i wiele innej przetworzonej żywności.
Wpływ glutenu na organizm człowieka
Większość ludzi toleruje gluten. Jest jednak duża grupa ludzi cierpiących, albo na nietolerancję glutenu albo będących uczulonych na gluten. U tych osób spożywanie produktów zawierających gluten może doprowadzić do choroby. Najczęściej występującymi schorzeniami są: celiakia, nieceliakalna wrażliwość na gluten i alergia na gluten.
Badania wskazują na to, że na celakie choruje ok 1% ludzi w Europie. Głównie objawy choroby występują u rasy białej. Choroba ta dotyka częściej kobiet.
Nadwrażliwość na gluten stwierdzono u 6% populacji ludzi w Europie.
Alergia i uczulenie na gluten
Objawy alergii na gluten:
- świąd skóry,
- duszności,
- pokrzywka,
- wzdęcia,
- biegunki,
- obrzęk dróg oddechowych.
Bardzo często alergia na gluten długo pozostaje nie zdiagnozowana. Objawy alergii i uczulenia na gluten mylone są z innymi alergiami np. na laktozę. Czasem objawy alergii pokrywają się z objawami innej choroby.
Nadwrażliwość na gluten
O ile alergia na gluten spowodowana jest immunologiczną odpowiedzią organizmu, to nadwrażliwość na gluten najczęściej spowodowana jest nieszczelnością w bariery jelitowej. Nadwrażliwość na gluten może być uwarunkowane czynnikami genetycznymi.
Objawy nadwrażliwości na gluten:
- gazy,
- wzdęcia,
- bóle brzucha,
- wymioty,
- zmiany skórne.
Celiakia ( choroba trzewna)
Zaburzenie to polega na całkowitej niezdolności trawienia glutenu.
Objawy celiakii:
- bóle brzucha,
- rozwolnienie,
- anemia,
- wzdęcia,
- utrata wagi,
- skurcze mięśni,
- drgawki.
Objawy tej choroby mogą nakładać się na inne przypadłości zdrowotne, stąd tak trudno o prawidłową diagnozę. W celiakii gluten zawarty w zbożach (oprócz owsa), nie jest w ogóle trawiony. U osób cierpiących na celiakie najprawdopodobniej występuje brak enzymów trzustkowych. Brak trawienia glutenu zawartego w produktach spożywczych nie jest tu jedynym aspektem tej choroby. Podczas rozwoju celiakii zostają uszkodzone kosmki jelita cienkiego. Uszkodzenie kosmków prowadzi do zaburzenia procesu wchłaniania innych składników odżywczych zwartych w pożywieniu.
Odnotowano także przypadki, w których rozwój celiakii został spowodowany pierwotnym uszkodzeniem kosmków jelitowych poprzez:
- nadużywanie i długotrwałe stosowanie środków przeczyszczających,
- długotrwały stres,
- pasożyty,
- źle zbilansowanej diety ,
- infekcje jelitowe,
- nadmierne spożywanie kawy.
Rozwój celiakii zaobserwowano też u osób z jadłowstrętem psychicznym (anoreksją) na skutek długotrwałych niedoborów białka w diecie.
Objawy celiakii u dzieci
W zależności od wieku dziecka objawy są zróżnicowane. Bardzo ważna jest szybka diagnostyka, tak aby choroba nie spowodowała w młodym organizmie zbyt wielu spustoszeń.
Objawy u dzieci do drugiego roku życia
- niedobory kwasu foliowego,
- anemia,
- opóźniony rozwój psychosomatyczny,
- biegunki,
- wzdęcia,
- niska waga ciała.
Objawy u dzieci powyżej drugiego roku życia
- niski wzrost,
- problemy z koncentracją,
- niska waga ciała,
- zaparcia,
- nadpobudliwość,
- anemia,
- częste afty,
- niedobory kwasu foliowego.
Leczenie celiakii
Aby poprawić swoje zdrowie i jakość życia, pacjenci z objawami celiakii powinni stosować się do zaleceń, które mają na celu wzmocnienie śledziony i trzustki. Medycyna chińska zaleca ograniczenie nie tylko produktów z glutenem ale też produktów mlecznych.
Badania wykazują, że u chorych na tę chorobę występuje często niedobór witamin z grupy B.
Jakie produkty wybierać w diecie bezglutenowej?
Diety bezglutenowej nie można ordynować sobie samemu. Powinna być poprzedzona odpowiednimi badaniami oraz ustalona przez dietetyka. Podstawą diety są produkty nieprzetworzone, świeże.
Dieta powinna opierać się na warzywach i owocach. Do diety należy też włączyć jajka, świeże mięso i ryby.
Do diety można włączyć inne, niekleiste rodzaje zbóż, np. kukurydza, ryż, proso, gryka, owies, amarantus, quinoa.
W skład diety bezglutenowej zaliczyć możemy też następujące produkty:
- warzywa,
- owoce,
- kaszę gryczaną,
- orzechy,
- ryby,
- herbatę,
- wywar z siemienia lnianego,
- kefir,
- maślanka,
- jogurt naturalny,
- ser biały i żółty.
Bardzo ważną rolę spełniają także następujące przyprawy:
- gorczyca,
- kurkuma,
- bazylia,
- kardamon,
- liść laurowy,
- czarny pieprz,
- rozmaryn,
- mięta (różne rodzaje),
- melisa.
Dieta bezglutenowa poprawia jakość życia i eliminuje objawy celiakii i nietolerancji glutenu. Tak samo wskazana jest osobom uczulonym na gluten.
Celiakia może wystąpić w każdym momencie życia człowieka, także u dzieci. Dlatego bardzo ważna jest odpowiednio szybka diagnoza i prawidłowe leczenie.
1 comment
Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi
Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.
Calendar
P | W | Ś | C | P | S | N |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 |
27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Borykałam się z bólem brzucha, wzdęciami, uczuciem pełności i zaparciami. Okazało się, że to celiakia. Odkąd zmieniłam dietę wszystko zaczęło wracać do normy.